next up previous contents index
Next: ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Up: ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ Previous: ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ   Contents   Index

ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΕΩΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ

Γνωρίζουμε από τον Ολοκληρωτικό Λογισμό ότι για μια συνάρτηση $f(x)$ υπάρχει μια κατάλληλη τιμή $\xi$ στο διάστημα ολοκλήρωσης $(a,b)$ ούτως ώστε να ισχύει (θεώρημα μέσης τιμής):

$\displaystyle \int_a^b {f\left( x \right)dx} = \left( b-a \right)f\left( \xi
\right)$     (178)

Αν το γενικεύσουμε, θα μπορούσαμε να προσεγγίσουμε ένα διάστημα με ένα γραμμικό συνδυασμό τιμών της $f\left( x \right)$ εντός του διαστήματος $\left(a,b\right)$. Επίσης, θα μπορούσαμε να συνδυάσουμε ακόμη και παραγώγους της $f\left( x \right)$ σ’ αυτό το διάστημα. Στην πιο απλή περίπτωση, προσεγγίζουμε το ολοκλήρωμα με δυο μόνο τιμές της συνάρτησης, την $f(a)$ και την $f(b)$. Οπότε γράφουμε:
$\displaystyle I=\int_a^b f(x)dx \equiv c_0 f(a) + c_1 f(b)$     (179)

Οι τιμές των $c_0$, $c_1$ εξαρτώνται από την $f(x)$ αλλά και από τις τιμές των $a$ και $b$.

Για να είναι αληθής η παραπάνω σχεση, θα πρέπει η $f(x)$ να είναι είτε σταθερή συνάρτηση είτε γραμμική ως προς $x$. Οπότε, αν αντικαταστήσουμε μια φορά για $f(x) = 1$ και στη συνέχεια για $f(x)
= x$, τα ολοκληρώματα υπολογίζονται ακριβώς και επομένως θα δημιουργήσουμε δύο εξισώσεις για τους δύο αγνώστους $c_0$ και $c_1$. Δηλαδή:

$\displaystyle f(x) = x \quad$ $\textstyle \Rightarrow$ $\displaystyle \int_a^b {x\cdot dx} \left. { =
\frac{{x^2 }}{2}} \right\vert _a^b
= \frac{1}{2}\left( {b^2 - a^2 } \right) \equiv c_0 \cdot a + c_1 \cdot b$ (180)
$\displaystyle f(x) = 1 \quad$ $\textstyle \Rightarrow$ $\displaystyle \int_a^b {1 \cdot dx} \left. { = x}
\right\vert _a^b = \left( {b - a } \right) \equiv c_0 \cdot 1 + c_1
\cdot 1$ (181)

Οπότε, εύκολα βρίσκουμε ότι:
\begin{displaymath}
c_0 = \frac{b-a}{2} \quad \mbox{και} \quad c_1 = \frac{b-a}{2}
\end{displaymath} (182)

Άρα
\begin{displaymath}
\int_a^b f(x)dx \equiv \frac{b-a}{2}\left[ f(a)+f(b)\right]
\end{displaymath} (183)

Ουσιαστικά, έχουμε δημιουργήσει ξανά τον «κανόνα του τραπεζίου», που δίνει ακριβή αποτελέσματα για συναρτήσεις που παριστάνουν ευθείες.

Αν συνεχίσουμε δημιουργώντας μία σχέση με τρεις όρους παρόμοια με την (5.30), δηλαδή,

\begin{displaymath}
\int_a^b f(x)dx \equiv
c_0f(a)+c_1f\left(\frac{a+b}{2}\right)+c_2f(b)
\end{displaymath} (184)

τότε η παραπάνω σχέση μπορεί να είνα ακριβής μόνο αν η $f(x)$ ήταν πολυώνυμο το πολύ 2ου βαθμού. Οπότε, θέτω $f(x) = 1$, $f(x)
= x$ και $f(x)=x^2$ και ολοκληρώνοντας για την κάθε μια συνάρτηση δημιουργώ ένα σύστημα τριών εξισώσεων για τους τρείς αγνώστους $c_0$, $c_1$ και $c_2$, από τη λύση του οποίου καταλήγω στην εξίσωση:
\begin{displaymath}
\int_a^b f(x)dx = \frac{b-a}{6}\left[ f(a) +
4f\left(\frac{a+b}{2}\right) + f(b)\right]
\end{displaymath} (185)

που στην ουσία είναι ο κανόνας του Simpsonγια τρία σημεία.

Θα μπορούσαμε εύκολα να επεκτείνουμε την παραπάνω διακασία, προσθέτοντας και τις πρώτες παραγώγους της συνάρτησης σε κάποια σημεία του διαστήματος ολοκλήρωσης, για παράδειγμα:

\begin{displaymath}
\int_a^b f(x)dx=c_0f(a)+c_1f(b)+c_2f'(a)+c_3f'(b)
\end{displaymath} (186)

οπότε θα πρέπει να καταλήξω σε ένα σύστημα με τέσσερις άγνωστες ποσότητες που θα μας οδηγήσει στη σχέση:
\begin{displaymath}
\int_a^b {f\left( x \right)dx} = \frac{{\left( {b - a }
\rig...
...}{{12}}\left( {f'\left(
a\right) - f'\left( b \right)} \right)
\end{displaymath} (187)

Δηλαδή, θα υπολογίσουμε το ολοκλήρωμα μόνο με βάση τις τιμές της συνάρτησης και της παραγώγου της στα άκρα του διαστήματος $[a,b]$. Η σχέση αυτή γενικεύεται στον τύπο των Euler-Maclaurin(πώς?)
$\displaystyle \int_{x_0 }^{x_n } f\left( x \right)dx$ $\textstyle =$ $\displaystyle \frac{h}{2}\left[f(x_0) + 2f(x_1) + ... + 2f(x_{n-1}) + f(x_n) \right]$  
  $\textstyle -$ $\displaystyle \frac{h^2}{12}\left[ f'(x_n) - f'(x_0)\right]$  
  $\textstyle +$ $\displaystyle \frac{h^4}{720}\left[f^{(3)}(x_n)-f^{(3)}(x_0) \right]$  
  $\textstyle -$ $\displaystyle \frac{h^6}{30240}\left[ f^{(5)}(x_n) - f^{(5)}(x_0) \right]$ (188)

που είναι μια εξαιρετικά ακριβής μέθοδος και στην ουσία βελτιώνει το αποτέλεσμα με μόνο 6 επιπλέον υπολογισμούς της 1ης, 3ης και 5ης παραγώγου της συνάρτησης στα άκρα του διαστήματος.



Subsections
next up previous contents index
Next: ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Up: ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ Previous: ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ   Contents   Index
Kostas Kokkotas 2005-06-13